Izan ere, duela 40 urte-edo ikastolan hasi ginenok gure aita-amen aita-amei euskaraz 'aiton-amona' erran behar zitzaiela ikasi genuen. Kito. Aiton-amona. Euskara batua. Zuzena. Ona.
Geroago, ETB ikusten, ikasi genuen Bizkaian-eta 'aitita' eta 'amama' erraten zietela, beren aldaera fonologiko guztiekin. Eta pixka bat gehiago kostatu zitzaigun jakitea euskara nafarretan bazirela bertze aldaera batzuk, eta horien artean zabalduena 'aitatxi-amatxi' zela. Eta gaurkoan, poztasunez erraten ahal dugu gutxika-gutxika gero eta gehiagotan entzuten ditugula gure haurrak aiton-amonei 'aitatxi' eta 'amatxi' erraten.
Euskarak galdutako lurralde hauetan, inork bultzatu gabe birsortu zaizkigu 'aitatxi' eta 'amatxi'. Baina 'aitona' eta 'amona' baztertu gabe. Izan ere, ez dira gutxi 'aitatxi-amatxi' eta 'aiton-amona' biak ala biak erabiltzen dituztenak aitaren eta amaren gurasoak ezberdintzeko. Gure etxean, adibidez, nire gurasoak 'amatxi' eta 'aitatxi' dira; eta amaren gurasoak, 'amona' eta 'yayo'. Ez ote da ederra.
Amatxi eta aitatxi oso hitz politak dira. Nik sakanan entzun ditut maiz. :-)
ErantzunEzabatuMesedez, utziko didazue irudi hori wikipediara igotzen. "Aitite eta amama" abestiaren kantuan jarri nahiko nuke. Aitite eta amama" pozik egongo dira "Amatxi eta aitatxi"ren alboan, ez da?
https://eu.wikipedia.org/wiki/Aitite_ta_amama
CC-BY-SA eman beharko diozue. hau da, edonork erabili ahalizango du, baina norena den zehaztura, hori bai. ;-)
Zera, irudi hori internetetik hartu nuen duela ia hiru urte. Batek daki norena den! 🤷🏻♂️
Ezabatu