2017(e)ko abenduaren 14(a), osteguna

"Euskaraz aditza esaldiaren atzean doala dioen legea gezurra da"

euskaljakintza.com
Lankide bat etorri zait gaurkoan, laguntza eske. Esaldi bat zuen esku artean, eta hobetu nahi zuen, indar handiagoa emateko. Erabilitako hitzei erreparatzea nahi zuen berak, baina niri arreta bertze norabaitera joan zait hasierako kolpean.

Honatx jatorrizko esaldia:

"Urte luzetan maitasuna elkarbanatuz bizitzen eta ataka gogorrei tinko aurre egiten ikasi dugu".

Eta, tira, ez da sobera esaldi luzea, 13 hitzekoa bakarrik. Baina lehenbiziko entzunaldian niri belarriak eskatu dit aditza aitzinera pasatzea, aurrera. Eta horrela uztea esaldia:

"Urle luzetan ikasi dugu maitasuna elkarbanatuz bizitzen eta ataka gogorrei tinko aurre egiten".

Iruditzen baitzait aditza aurreratuta hobeki ulertzen dela esaldia, berriz entzun behar izan gabe. Baina lankideari laster atera zaio protestatxoa: "Baina euskaraz aditza beti bukaeran doa". Eta nire erantzuna izan da hori mito bat baino ez dela. Baina datu gehiago ezin izan ditut eman.

Zorionez, interneten bilaketa arin bat eginda aurkitu dut Bittor Hidalgo ikerlariak eginiko azterketa bat. Hidalgok aditzaren ordena aztertu zuen makina bat testutan, testu klasikoak zein gure garaikoak. Bada, bere azterketako estatistiken arabera "euskaraz aditza esaldi amaieran ematen da kasuen %28an". Ehuneko altua da hori gaztelaniarekin, frantsesarekin edo ingelesarekin alderatuta. Baina ez da %30era ere ailegatzen. Beraz, argi dago aditza ez dela beti bukaeran egoten. Eta are gutxiago, ez du zertan egon. Aditza normalean erdian agertzen zaigu, kasuen %55ean.

Hidalgori elkarrizketa egin zioten Argian, ikerketaren harira, eta honako honekin laburbildu zuten kontua:


"Euskaraz aditza esaldiaren atzean doala dioen legea gezurra da"

Edo nahiago baduzue:

"Gezurra da euskaraz aditza esaldiaren atzean doala dioen legea"

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina