2016(e)ko maiatzaren 9(a), astelehena

Ikus daiteke ez dela ikusten ahal

Oso ildo editorial espainolista eta neoliberala hartu aitzin, bere garaian, gustuko nuen SER irratia entzutea. Eta entzun ohi nituen gauzen artean, izugarri gustatzen zitzaidan Isaias Lafuente kazetariak gidatzen zuen Unidad de Vigilancia tartetxoa. SER irratiko esatariek beraiek egiten zituzten hanka-sartzeak, xelebrekeria linguistikoak edo akatsak aipatzen eta zuzentzen zituen Lafuentek, oso modu dibertigarri eta pedagogikoan.

Horretarako gaitasuna, ausardia eta grazia banu, nire tartetxo honetan, Lafuentek egiten zuena eginen nuke nik Euskalerria Irratiko esatariek egiten dituzten akatsekin. Orain arte ez dut egin. Baina gaur hautsiko dut ohitura.

"ETB1 seinale analogikoaren bidez ikusi ahal da Iruñerrian" lerroburuko albistea argitaratu zuen ortziralean Euskalerria Irratiak bere agerkari digitalean. Eta aitortu behar dut begiak sutan jarri zizkidala "ikusi ahal da" horrek.

Euskaraz, ahalera, bi modutan egin dezakegu, edo egiten ahal dugu. Batetik, aditz nagusia eta -KE- atzizkidun aditz laguntzailea erabilita. Eta, bertzetik, lehenbiziko modu horren zailtasunei izkin egiten dien perifrasia erabilita. Hau da. IKUS DAITEKE edo IKUSTEN AHAL DA. Bi forma horiek esanahi aldetik ezberdinak omen dira batzuen ustez, baina hizkuntzalariak horretan ados jartzen ez direnez, utz dezagun kontu hori. Izan ere, hiztun gehienek baliokideak balira bezala erabiltzen dituzte.

Hala, EROS DIEZAZKIZUKET adiz zail bat, perifrasiaren bidez, EROSTEN AHAL DIZKIZUT forma errazean egin dezakegu. Edo egiten ahal dugu.

Ekialdeko euskalkietan IKUSTEN AHAL DA egiten duten tokian, bertze toki batzuetan IKUSI AHAL DA egiten dute, antza. Biak zuzenak dira, eta euskararen parte, edo nahi bada, euskara batuaren parte. Baina zuzentasunez ez ezik, egokitasunez ere hitz egin beharko genuke, ezta? Hala uste dut nik. Horregatik, pentsatzen dut Iruñerriko euskal hedabide batek ekialdeko euskalkiei dagokien forma erabili beharko lukeela kasu honetan, eta, beraz, IKUSTEN AHAL DA eta gisakoak baliatu beharko lituzkeela.




iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina